Paper

De aanloop naar de uitzending van Bladzijde 8 op 14 mei 2014 heeft nogal wat voeten in de aarde gehad. De omroep wilde graag dat Bladzijde 8 een uitzending ging maken over illegaal downloaden. De redactie vond dat een nogal uitgekauwd onderwerp, bovendien was op dat moment downloaden nog steeds legaal. Als makers hebben we gekeken naar kaders waarbinnen we dit onderwerp konden plaatsen. We kwamen uit op drie verschillende onderwerpen: kinderporno (waarbij het illegale niet met het downloaden te maken had), ‘illegaal lezen’ en het vraagstuk over de illegaliteit van downloaden, die op dat moment dus niet bestond.

Naar aanleiding van dit artikel (http://www.ad.nl/ad/nl/1100/Consument/article/detail/3589840/2014/02/04/E-readers-staan-vol-met-illegale-boeken.dhtml) hebben we gekozen voor het onderwerp ‘illegaal lezen’. Marktonderzoeker GFK kwam tot de ontdekking dat slechts 10% van de boeken die op een e-reader staan echt gekocht zijn. Exact in dezelfde periode begonnen de winkels van boekhandelketen Polare om te vallen (http://nos.nl/video/602914-polare-even-dicht.html). Bovendien verscheen er een artikel in de NRC (http://www.nrc.nl/boeken/2014/02/13/streamingdienst-voor-boeken-dit-jaar-gelanceerd/) waarin duidelijk werd dat uitgevers op zoek waren naar nieuwe verdienmodellen en probeerden in te spelen op de digitale markt. Deze drie ontwikkelingen, het downloaden van e-books zonder betaling, het omvallen van boekenwinkels en de mogelijke komst van bookify brachten ons het onderwerp van de uitzending: de toekomst van het boek.

Deze drie ontwikkelingen zouden later ook terugkomen in de reportages. Ter introductie wilden we graag eerst de toekomst van boekhandelaren en bibliotheken belichten. Als tweede reportage werd de e-reader en haar lezer geïntroduceerd, maar ook de liefhebbers van papieren boeken. Tenslotte is er een derde reportage gemaakt over de nieuwe, op komst zijnde, streamingdienst.

Voor de reportage over de status van de boekenwereld hebben we drie directeuren geinterviewd: Hans van Velzen (Openbare Bibliotheek Amsterdam) , Eppo van Nispen tot Sevenaer (Stichting Collectieve Propaganda voor het Nederlandse Boek) en Maarten Asscher (Boekhandel Athenaeum). Deze reportage moest een beeld geven van de huidige boekenwereld. Dit is een inleidende reportage waarbij we een onderscheid wilden maken tussen bibliotheken en boekhandels. Het interview met Hans van Velzen leek ons interessant omdat we een beeld over de huidige status van de bibliotheek wilde hebben. Wat naar boven kwam in het interview was dat de bibliotheek voor veel mensen een andere functie heeft gekregen, dan alleen het boeken lenen. Maarten Asscher zou daarentegen meer informatie over de status van de boekhandel moeten geven. Het interessantste uit het interview was zijn positieve houding tegenover het boek, wat ze overigens alle drie hadden. Hij vindt het helemaal niet zo slecht gaan met boekhandels en dat verbaasde ons, omdat er de afgelopen maanden veel boekhandels moesten sluiten. Ten slotte informeert Eppo van Nispen tot Sevenaer ons de status van het boek en de manier hoe het CPNB het boek promoot en beschermd. Naast zijn positieve houding tegenover het boek, was het CPNB ook heel interessant en vertelde hij veel over de positie van het boek in de samenleving. Deze drie interviews schetsen op deze manier vanuit verschillende invalshoeken een beeld over de boekenwereld.

Voor de reportage over e-readers willen we graag bij mensen langsgaan. Door mensen persoonlijk in hun eigen leefomgeving aan het woord te laten over kwesties als: hoe gebruikt u uw e-reader? Waar leest u het liefst? Is het fijner dan een boek?  kunnen de kijkers wijzer worden van hoe e-books nou daadwerkelijk worden gelezen. De vervolgstap was opzoek gaan naar de e-books lezers. Na een zoektocht kwamen wij op ereaderforum.nl. Hier bleken fervent e-books lezers hun vragen of opmerkingen te plaatsen. Wij hebben een oproep geplaatst, met de vraag of iemand het leuk vond om geïnterviewd en gefilmd te worden over en met zijn E-reader. Tijdens het filmen kwamen wij er echter al snel achter dat het moeilijker was dan gedacht om e-booklezende mensen te vinden die voor een camera willen verschijnen. Naast ereaderforum.nl bestond er geen andere site waar we ebooklezers konden vinden. Uiteindelijk besloten we om ook lezers te interviewen die expliciet geen e-reader gebruiken.  Zodoende konden wij nog meer mensen toevoegen aan de reportage zodat deze volledig was en afgerond kon worden.

Voor de derde reportage hebben we getracht om de projectleider te interviewen, Lisa van den Heerik. Zij gaf aan niet te kunnen, en na navraag bood zij ons geen verdere handvaten om mee verder te werken. Zodoende moesten wij ons insteek en invalshoek gaan veranderen. In een artikel en bijbehorend videoverslag van de NOS (http://nos.nl/op3/artikel/606296-we-moeten-een-spotify-voor-boeken-hebben.html ) spreken Philip Huff en Tim de Gier zich uit over de actie ‘Ik Lees Legaal’. Naar aanleiding hiervan hebben we Tim de Gier gepolst of hij niet zijn mening wilde geven voor de camera. In een artikel op e-reader.nl gaf De Vereniging van Letterkundigen (VvL) aan dat zij niet waren geïnformeerd over bookify en voelden zich gepasseerd. Naar aanleiding van dit artikel hebben we contact opgenomen met de Vereniging van Letterkundigen. In het interview werd vooral duidelijk dat ze het belangrijk vinden dat de belangen van de schrijvers worden meegenomen. Ze zijn daarom wel zeer positief over het idee, maar de schrijvers moeten wel betrokken worden bij het project. Wat tot het moment van het interview nog niet gebeurd is. Ze gaven wel aan dat er een gesprek gaat plaatsvinden, maar dat het allemaal erg informeel is. Als derde invalshoek in de reportage hebben we gekozen voor een gelijksoortige dienst die al bestaat, Yindo. Bob Van Duuren, de oprichter, hebben we geïnterviewd op zijn kantoor in Culemborg. Hij heeft zijn project uitgelegd en commentaar gegeven op de nieuwe dienst.

Tot zover het grote werk wat voor de uitzending gedaan kon worden. Er moest natuurlijk ook nog een opname van uit de studio volgen met echte gasten. Naar aanleiding van een open brief aan minister Opstelten van schrijvers René Appel en Nelleke Noordervliet (http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2014/maart/07/opstelten-help-ons-we-worden-bestolen-1355910) hebben we geprobeerd een van de schrijvers die de brief ondertekend hadden in de studio te krijgen. Geen van allen wilde, maar Aleid Truijens gelukkig wel. Een bekende schrijfster met televisie-ervaring was voor ons natuurlijk top. We hadden verwacht dat Aleid Truijens redelijk conservatief in haar mening zou zijn, dus wilde daar graag iemand die wat meer pro-internet was tegenover zetten. Dat bleek moeilijk te regelen, uiteindelijk kwamen we via www.hanta.nl uit op Liliane Waanders, een blogger voor dezelfde site. Zij had Truijens al eens geïnterviewd en in een blog al voorzichtige kritiek geuit. Zij waren gelukkig beiden erg enthousiast om langs te komen en over de toekomst van het boek te komen praten.

Op de opnamedag vloeide hier een mooi gesprek uit, wat bovendien soms te lang doorging en waarbij de presentator niet altijd tussen kon komen. Ze waren het in het begin over veel zaken eens, maar naar mate de tijd verstreek kwam er wat meer vuur in de discussie, waardoor wij heel erg trots en blij zijn met onze uitzending.

Kijken dus op woensdag 14 mei om 19:00 in het P.C. Hoofthuis 1.05!